Pif Paf in Piach

Pif Paf in Piach – spektakl-performance. Premiera tego nadzwyczajnego wydarzenia teatralnego odbyła się 1 września 2022 roku, w ramach 19. Festiwalu Kultury Żydowskiej Warszawa Singera. Zostanie on powtórzony 19 kwietnia 2023 w 80. rocznicę wybuchu powstania w getcie warszawskim w tym samym miejscu, co uprzednio, tj. w Budynku Reduty Banku Polskiego przy ul. Bielańskiej 10 w Warszawie. Wstęp wolny. Czas trwania 17:00–19:00.

Widziałam ten performance na Festiwalu Singera i gorąco go polecam. Widz przekraczając próg Reduty, poniekąd też bierze w nim udział. Odźwierny informuje każdego, że właśnie wchodzi na teren getta. Na trzech kondygnacjach i klatce schodowej ocalałej, ponadstuletniej części zabytkowego gmachu Reduty – aktorzy Teatru Żydowskiego im. Estery i Idy Kamińskich, wspomagani przez studentów warszawskiej Akademii Teatralnej (w sumie blisko 50 osób) wcielają się w autentyczne postacie, które niemieckie władze w Warszawie w 1940 r. zamknęły za murami getta. Widz otrzymuje plan, w którym miejscu kogo spotka, i wybierając sobie dowolnie kolejność, zatrzymuje się przy interesujących go osobach. A jest kogo posłuchać: Marek Edelman, Stefania Grodzieńska i Jerzy Jurandot, Wiera Gran, Władysław Szpilman, Janusz Korczak i Stefania Wilczyńska, Emanuel Ringelblum, Adam Czerniaków i wielu, wielu innych, wprawdzie nieznanych tak dobrze jak wymieni powyżej, ale bez wyjątku wartych wysłuchania.

Monika Szufladowicz recytuje wiersz Józio Stefanii Grodzieńskiej

Grzegorz Kulikowski wciela się w aktora Jicchaka Leviego

Piotr Siwek jako Marek Edelman

Monika Soszka jest Gelą Seksztajn

Dominik Rybiałek jako żebrak Rubinstein

Piotr Chomik występuje w roli Władysława Szpilmana

Logistycznie rozwiązano to tak, że każdy z aktorów mówi swój tekst po wielekroć. Gdy skończy, a dochodzą nowi słuchacze, zaczyna go jeszcze raz, i jeszcze raz – dopóki są chętni do słuchania. Bywa, że aktor mówi tylko do jednego słuchacza, czego doświadczyłam podczas tego performance’u nie jeden raz. Niezwykłe wrażenie!
Tytuł Pif Paf in Piach nawiązuje do znanego w getcie warszawskim powiedzenia: „Ałe gałach”, co znaczyło: wszyscy równi, a w podtekście «pif paf in piach». Jego autorem był żebrak, wesołek i trochę świrus Rubinstein (imię nieznane). Zginął w pierwszych dniach likwidacji getta; na ochotnika poszedł ze śmiechem na Umschlagplatz.

Gołda Tencer przed prezentacją 19 kwietnia 2023 r. powiedziała, parafrazując powiedzenie Jerzego Owsiaka: „My te historie będziemy opowiadać do końca świata i jeszcze dłużej”.

Pif Paf in Piach – premiera 1 września 2022. Pomysł oraz scenariusz i reżyseria Gołda Tencer, na podstawie tekstów: Remigiusza Grzeli, Karoliny Kirsz, Piotra Pazińskiego, Pawła Szapiro, Belli Szwarcman-Czartoty, Gołdy Tencer, Róży Ziątek-Czarnoty, Agnieszki Żółkiewskiej.
Jest to wybitne przedstawiebie teatralne i szkoda byłoby, gdyby skończyło się na dwóch pokazach. Przypuszczalnie, zostanie ono jeszcze powtórzone. Kto wie, może na najbliższym Festiwalu Singera? Zatem zainteresowani niech nadstawiają ucha na wieści z Teatru Żydowskiego.

Zdjęcia autorki, zrobione 1 września 2022