Pałac Saski zwiedzanie

Pałac Saski zwiedzanie z przewodnikiem: soboty, niedziele, środy i dni świąteczne w godzinach 10–18. Z uwagi na duże zainteresowanie, które potwierdzam własnym oczekiwaniem na wolny termin, należy wypełnić formularz na stronie palacsaski.pl.

Zdjęcie wykonane z ul. Królewskiej przez szparę w ogrodzeniu, luty 2023

Zdjęcie z przeciwnej strony, z terenu wykopalisk, sierpień 2023

Prace archeologiczne ruszyły półtora roku temu. W czerwcu 2023 r. przesunęły się one z części placu, na której znajdowała się pierzeja zajmująca przestrzeń do Grobu Nieznanego Żołnierza do ulicy Królewskiej na miejsce, w którym stał pałac Brühla, sąsiadujący z pałacem Saskim tj. u zbiegu obecnych ulic Wierzbowej i Fredry.
Długą i bogatą historię pałacu Saskiego, któremu dała początek rezydencja Jana Andrzeja Morsztyna wzniesiona w latach 1661–1664 można poznać na bardzo dobrej, interaktywnej stronie odkryjpalacsaski.pl.
Gorąco polecam też zwiedzanie z przewodnikiem, z którego skorzystałam. Przewodników jest paru, oprowadzają na zmianę, ale nie wątpię, że wszyscy są równie świetni, jak ten, który oprowadzał „moją” grupę. Zwiedzanie z przewodnikiem to także okazja do zadawania pytań.

Media donoszą o tylko wybranych artefaktach, wydobywanych z piwnic obu pałaców. Najcenniejszym, który do tej pory znaleziono, jest złoty pierścionek z brylantami. Niedawno odkryto szachy należące najprawdopodobniej do oficerów Wehrmachtu. Od przewodników dowiemy się o innych znaleziskach np. o licznych butelkach po winie, korkach i skorupach po ostrygach wydobytych z piwnic pałacowej kuchni. Ktoś dowcipny skomentował, że przed wybuchem II wojny światowej typową polską przegryzką były ostrygi popijane winem.
Natrafiano też na liczne łuski po nabojach. Przed rozpoczęciem eksploracji każdego fragmentu piwnic, najpierw sprawdzają go saperzy pod kątem obecności niewypałów. Dotychczas – odpukać! – nie było niczego, co zagrażałoby badaczom czy mieszkańcom.

Na ogrodzeniu w obrębie wykopalisk zaznaczona jest ścieżka edukacyjna „Wokół piwnic pałacu Saskiego”

Na tablicach oprócz zwięzłych, rzeczowych tekstów są umieszczone zdjęcia interesujących materiałów archiwalnych

Tuż przed dniem, w którym ja zwiedzałam (23 sierpnia 2023), odkopano szkielet konia. Jak można się domyślać, zwierzę padło tu w czasie kampanii wrześniowej, bowiem znaleziono też orzełka z czapki wojskowej z tamtego okresu.
Niesamowite, że przez bez mała osiemdziesiąt lat kolejne pokolenia warszawiaków i turystów – z wyjątkiem mniejszości pamiętającej wygląd przedwojennego placu Saskiego – spacerowały po gładkiej jak stół nawierzchni, nie zdając sobie sprawy, że mają pod stopami miejsce, które przez z górą trzy stulecia tętniło życiem.
Ale właściwie nie ma w tym niczego dziwnego. Warszawa jest palimpsestem. Podczas prac archeologicznych na skwerze, na którym stanęło muzeum Polin, wydobyto spod ziemi multum przedmiotów codziennego użytku. Wybrane można było zobaczyć na wystawie czasowej Tu Muranów).
Wszystkie artefakty znajdowane w piwnicach pałaców Saskiego i Brühla oraz kamienic, które stały przy Królewskiej są na bieżąco badane przez archeologów. Po zinwentaryzowaniu i konserwacji zostaną przekazane muzeom Warszawy i Powstania Warszawskiego.

Prace archeologiczne w piwnicach pałacu Brühla rozpoczęły się w czerwcu 2023 r. Niespodzianką stało się odkrycie tajemniczego, niezaznaczonego na żadnym planie tunelu. Komu i do czego służył?

Wszystkie młode drzewa, które rosły w obrębie założonych prac wykopaliskowych, zostały przesadzone nieopodal pomnika Bohaterów Warszawy (Nike), gdzie są doglądane przez specjalistów.

Z zewnątrz, po odbudowie wszystkie budynki będą wyglądać tak samo jak w dniu 31 sierpnia 1939 r., natomiast wnętrza zostaną dostosowane do potrzeb instytucji, które staną się lokatorami odbudowanych pałaców Saskiego i Brühla. Ustawa o odbudowie odnośnie Saskiego wymienia: Kancelarię Senatu i Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Warszawie oraz instytucje prowadzące działalność kulturalną, edukacyjną i społecznie użyteczną. Mają się tu znaleźć m.in.: przestrzeń dla wystaw stałych i czasowych, kameralna sala koncertowa, pomieszczenia przeznaczone na konferencje i edukację, a także lokale gastronomiczne. Wnętrza pałacu Brühla będą służyć Kancelarii Senatu RP.
Plac Piłsudskiego ma znowu stać się lubianym miejscem spotkań zarówno mieszkańców Warszawy, jak i przyjezdnych.

Kiedy odbudowa zostanie ukończona?
Zajmie to zapewne kilka lat. Trwa dopiero międzynarodowy konkurs architektoniczny na odbudowę pałaców Saskiego i Brühla oraz kamienic przy ul. Królewskiej. Jego operatorem jest Stowarzyszenie Architektów Polskich SARP.

Konferencja naukowa!
20 i 21 września 2023 r. spółka Pałac Saski wraz z Akademią Sztuk Pięknych w Warszawie zapraszają do stolicy na międzynarodową, interdyscyplinarną konferencję naukową „Odbudować nieodbudowane. Problematyka odbudowy i rekonstrukcji w świetle współczesnych wyzwań”.
Partnerami konferencji są Stowarzyszenie Architektów Polskich SARP i Narodowy Instytut Konserwacji Zabytków.
Zapisy i dodatkowe informacje na stronie palacsaski.pl

Zdjęcia autorki